Επιστροφή στο χωριό. Είναι εφικτό;

Time to read
less than
1 minute
Read so far

Επιστροφή στο χωριό. Είναι εφικτό;

Απρίλιος 10, 2012 - 11:13

Του Παν. Βέμμου
Το νεοελληνικό κράτος από της σύστασής του ήταν ελλειμματικό σε τρόφιμα, όχι γιατί του έλλειπαν οι απαιτούμενες  προς τούτο καλλιεργήσιμες εκτάσεις, αλλά γιατί είχαν επιλεγεί καλλιέργειες με εξαγωγικό πλεονέκτημα (σταφίδα πρώτα και στη συνέχεια καπνός και βαμβάκι).
Έτσι, σε περιόδους κρίσεων ή αποκλεισμών ο Ελληνικός λαός αντιμετώπιζε το φάσμα της πείνας. Αυτό συνέβη στα 1916 από τον αποκλεισμό της χώρας από την ΑΝΤΑΝΤ και στη Γερμανική Κατοχή το χειμώνα (1941-42) από την λεηλασία των τροφίμων από τα στρατεύματα κατοχής και τον αποκλεισμό της χώρας από τους Άγγλους.
Τα γεγονότα αυτά διαμόρφωσαν την ανάγκη να αποκτήσει η χώρα αυτάρκεια σε τρόφιμα. Έτσι, μετά τον πόλεμο διαμορφώθηκε μια εθνική πολιτική ανάπτυξης της αγροτικής παραγωγής ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της επάρκειας τροφίμων. Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής έγιναν α) πολλά εγγειοβελτιωτικά έργα που αύξησαν σημαντικά τις καλλιεργήσιμες και αρδευόμενες εκτάσεις με μεγάλο σε κάποιες περιπτώσεις οικολογικό κόστος (Κάρλα, Κανδήλα κ.α.) β) Αναπτύχθηκε η Αγροτική Τράπεζα και πιστωτικοί και παραγωγικοί αγροτικοί συνεταιρισμοί, γ) Λειτούργησαν βιομηχανίες λιπασμάτων και επιχειρήσεις συσκευασίας και μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων (ζαχαρουργεία, τοματοπελτέ, χυμοποιία κ.α.) τα περισσότερα από κρατικό ή συνεταιριστικό έλεγχο.
Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν η χώρα από την δεκαετία του ’60 να ισοσκελίσει το εμπορικό έλλειμμα αγροτικών προϊόντων και στα τέλη της δεκαετίας του ’70 να έχει ένα σταθερό πλεόνασμα.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 ξεκίνησαν οι συνομιλίες για την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ και της προσαρμογής της αγροτικής παραγωγής στην Κοινή Αγροτική Πολιτική. Οι συνομιλίες κατέληξαν σε συμφωνία και το 1979 υπεγράφει η ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ (μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.)). Πολλοί τότε εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους ιδιαίτερα για τις επιπτώσεις της συμφωνίας αυτής στην αγροτική παραγωγή. Η κατάργηση των τιμών ασφαλείας, η απόσυρση μεγάλου μέρους της αγροτικής παραγωγής, αφού άλλαξε ο εξαγωγικός προσανατολισμός των αγροτικών προϊόντων, οι ποσοστώσεις που περιόριζαν την ανάπτυξη σε σημαντικούς κλάδους της αγροτικής οικονομίας (κτηνοτροφία, αμπέλια, σιτηρά, φρούτα, ζάχαρη κ.α.), δημιούργησαν ανυπέρβλητα εμπόδια στην ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής. Οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις έγινε προσπάθεια αν μετριασθούν με τις επιδοτήσεις σε προϊόντα όπως (λάδι, βαμβάκι, καπνός, κτηνοτροφία) αλλά και σε περιορισμούς της παραγωγής με τις ποσοστώσεις. Το άνοιγμα των συνόρων τότε βρήκε τα ελληνικά αγροτικά νοικοκυριά (με μικρό και κατακερματισμένο κλήρο και μικρό βαθμό εκμηχάνισης) σε δύσκολη θέση να αντιμετωπίσουν τόσο τον εσωτερικό ευρωπαϊκό ανταγωνισμό όσο και τρίτες χώρες που είχαν ευνοϊκούς όρους συνεργασίας με την Ε.Ε. Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν α) η βίαιη και γρήγορη εγκατάλειψη της υπαίθρου (από 28% του ενεργού πληθυσμού που ήταν αγρότες το 1979, σήμερα να είναι αρκετά κάτω του 10%) β) Η σταδιακή μείωση της αγροτικής παραγωγής και η χώρα από πλεονασματική να γίνει ελλειμματική σε αγροτικά προϊόντα, ήδη το 50% περίπου των τροφίμων είναι εισαγόμενα, γ) Βασικές βιομηχανικές μονάδες που είχαν σχέση με την αγροτική παραγωγή έκλεισαν ή περιορίσθηκαν σημαντικά (λιπάσματα, ζαχαρουργεία, κονσερβοποιΐα κ.λ.π.) δ) Η Αγροτική Τράπεζα ιδιωτικοποιήθηκε και λειτουργεί ως εμπορική τράπεζα και οι συνεταιρισμοί οι περισσότεροι αυτοδιαλύθηκαν και κάποιοι που λειτουργούν, κύρια ενώσεις, εξυπηρετούν γραφειοκρατικές ανάγκες και τα συμφέροντα μιας ελίτ αγροτών.
Σ’ αυτή την κατάσταση βρήκε την αγροτική οικονομία η κρίση. Η μαζική ανεργία στις πόλεις οδηγεί κάποιους στην επιστροφή στο χωριό. Σε 1.500.000 (ενάμιση εκατομμύριο) υπολογίζει σε έρευνά του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αυτούς που σκέπτονται να επιστρέψουν στην αγροτική παραγωγή. Το μεγάλο ερώτημα είναι μπορεί να τους απορροφήσει η Αγροτική Οικονομία; Τι θα καλλιεργήσουν, που θα πουλήσουν τα προϊόντα και σε τι τιμές, που θα βρουν τα κεφάλαια για να ξεκινήσουν την παραγωγική διαδικασία; Ερωτήματα που η Κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα εξουσίας δίνουν ως απάντηση τα Ευρωπαϊκά προγράμματα για καλλιέργειες μανιταριών (τρούφας), σαλιγκαριών, σπαραγγιών, αρωματικών φυτών (ας θυμηθούμε λίγο την πρόταση της χούντας) και βιολογικών προϊόντων: Μπορούν οι προτάσεις αυτές να λύσουν το επισιτιστικό πρόβλημα της χώρας και να απορροφήσουν ένα μεγάλο μέρος της συνεχώς διογκούμενης ανεργίας; Σίγουρα όχι, αυτά μπορεί να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, δεν μπορεί όμως, να είναι η κύρια κατεύθυνση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος. Μια άλλη πρόταση έχει ανάγκη ο τόπος και δεν μπορούν να την δώσουν οι υπεύθυνοι της χρεωκοπίας της χώρας. Ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης της αγροτικής παραγωγής πρέπει να περιέχει μέτρα ώστε να καταστεί η χώρα αυτάρκης σε τρόφιμα να δώσει δουλειά σε ανέργους , να βελτιώσει την οικονομική και κοινωνική θέση του αγρότη. Σε μια τέτοια προοπτική είναι εμπόδια οι πολιτικές των ποσοστώσεων των ευτελιστικών τιμών των αγροτικών προϊόντων, τα ακριβά εφόδια, μηχανήματα και καύσιμα. Απαιτείται να υπάρξει επαρκής και φθηνή χρηματοδότηση και προπάντων συλλογική προσπάθεια.
Μια τέτοια προοπτική όμως δεν χαρίζεται, κατακτιέται! Αυτό πρέπει να συνειδητοποιήσει ο Ελληνικός Λαός.

Tags: