Tο Argolidaportal κοντά στους υποψηφίους των πανελληνίων εξετάσεων με προτεινόμενα θέματα σε όλα τα μαθήματα. Συνέχεια με Αρχαία θεωρητικής κατεύθυνσης

ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ.

Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ (Γ1,1-2,3-4,6,12)
1.       Α. Να αναφερθείτε στους λόγους, εξαιτίας των οποίων προκύπτει η ανάγκη να ασχοληθεί ο Αριστοτέλης με τη διερεύνηση της έννοιας πόλις στο πλαίσιο της διερεύνησης της έννοιας του πολιτεύματος.
      Β. Ο Αριστοτέλης, για να ορίσει την έννοια πόλις, ακολουθεί την αναλυτική μέθοδο. Να αναλύσετε τη συγκεκριμένη μέθοδο συγκρίνοντάς τη με τη γενετική, που εφαρμόστηκε για να οριστεί η ίδια έννοια σε προγενέστερα αποσπάσματα.
2.       Α. Ποιος είναι ο τελικός ορισμός του Αριστοτέλη για τον πολίτη και την πόλη;
      Β. Ποια είναι σύμφωνα με τον Πλάτωνα τα συστατικά μέρη της «ανδρός αρετής» και πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται από την πόλη οι πολίτες που δεν εκπληρώνουν τον ρόλο τους;
(Πλάτωνος Πρωταγόρας, 324d-326e)

3.       Ποια η σημασία της λέξης πόλις στα Πολιτικά του Αριστοτέλη;
4.       Να σχηματίσετε ομόρριζο ουσιαστικό (απλό ή σύνθετο) για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις : ιδειν , συγκειμένων, συνεστώτων, δουλοι, φανερός.

Β. ΑΔΙΔΑΚΤΟ  ΚΕΙΜΕΝΟ
Μή θορυβειτε, άνδρες Αθηναιοι, αλλ’ εμμείνατέ μοι οις εδεήθην υμων, μή θορυβειν, εφ οις άν λέγω αλλ’ ακούειν· καί γάρ, ως εγώ οιμαι, ονήσεσθε ακούοντες· μέλλω γάρ ουν άττα υμιν λέξειν καί άλλα, εφ οις ίσως βοήσεσθε· αλλά μηδαμως ποιειτε τουτο. Ευ γάρ ίστε, εάν εμέ αποκτείνητε τοιουτον οντα, οιον εγώ λέγω, ουκ εμέ μείζω βλάψετε ή υμας αυτούς.
Εάν γάρ εμέ αποκτείνητε, ου ραδίως άλλον τοιουτον ευρήσετε προσκείμενον τη πόλει υπό του θεου, ώσπερ ίππω μεγάλω μέν καί γενναίω, υπό μεγέθους δέ νωθεστέρω καί δεομένω εγείρεσθαι υπό μύωπός τινος· οιον δή μοι δοκει ο θεός εμέ τη πόλει προστεθεικέναι τοιουτόν τινα, ός υμας εγείρων καί πείθων καί ονειδίζων ένα έκαστον ουδέν παύομαι τήν ημέραν όλην πανταχου προσκαθίζων.
(Πλάτωνος, Απολογία Σωκράτους, 30 c – e)
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Β1) Να μεταφραστεί όλο το απόσπασμα.
Β2) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται:
       άνδρες : κλητική ενικού.
       οις: ονομαστική πληθυντικού, θηλυκού γένους.
       ραδίως: τα παραθετικά του επιρρήματος (Συγκριτικός/ Υπερθετικός).
       ίππω: δοτική πληθυντικού.
       μεγέθους: δοτική ενικού.
Β3) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται:
       εμμείνατέ : γ’ πληθυντικό οριστικής παρατατικού.
       ίστε : απαρέμφατο, ίδιου χρόνου.
       βλάψετε: γ’ ενικό προστακτικής παρακειμένου, Μέσης φωνής.
       ευρήσετε : β’ ενικό προστακτικής Αορίστου β’, ίδια φωνή.
       προστεθεικέναι : μετοχή παρακειμένου, ίδιας φωνής(3γένη ονομαστική ενικού)
Β4) Να χαρακτηριστούν συντακτικά όλες οι μετοχές του κειμένου.
Β5) « και γαρ, ως εγώ οιμαι, ονησεσθε ακούοντες » :
       Να βρεθεί ο λανθάνων υποθετικός λόγος και να αναγνωριστεί το είδος  του.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Β1) Μη θορυβείτε, άνδρες Αθηναίοι, αλλά τηρήστε για χάρη μου όσα σας παρακάλεσα, δηλαδή να μην κάνετε θόρυβο, για όσα τυχόν λέω (θα πω) αλλά να ακούτε (να με ακούσετε)· γιατί πραγματικά, αν με ακούτε, θα ωφεληθείτε, όπως εγώ νομίζω· γιατί σκοπεύω, λοιπόν, να σας πω και μερικά άλλα, για τα οποία ίσως θα φωνάξετε δυνατά· αλλά με κανέναν τρόπο, όμως, να μην το κάνετε αυτό. Γιατί να ξέρετε καλά, αν με σκοτώσετε ενώ (που) είναι τέτοιος (άνθρωπος), όποιος λέω (ότι είμαι), δε θα βλάψετε εμένα περισσότερο, παρά τους εαυτούς σας.
Γιατί, αν με σκοτώσετε, δε θα βρείτε εύκολα άλλον τέτοιο να είναι αφοσιωμένος στη πόλη από το Θεό, όπως ακριβώς σε άλογο μεγάλο και γενναίο, αλλά πιο νωθρό από το πάχος και το οποίο χρειάζεται να ξυπνάει από κάποια αλογόμυγα· έτσι, ακριβώς, μου φαίνεται ότι ο Θεός με έχει τοποθετήσει στην πόλη σαν κάτι παρόμοιο, ώστε να σας ξυπνάω και να προσπαθώ να σας πείθω και να επιπλήττω (κατηγορώ) τον καθένα χωριστά (από εσάς) με το να πηγαίνω να κάθομαι όλη τη μέρα παντού.
Β2)
       άνερ.
       αί.
       ραον, ραστα.
       ίπποις.
       μεγέθει.
Β3)
       ενέμενον.
       ειδέναι.
       βεβλάφθω.
       ευρέ.
       προστεθεικώς, προστεθεικυια, προστεθεικός.
Β4)
                                                  ακούοντες : υποθετική μετοχή, συνημμένη στο εννοούμενο   υποκείμενο υμεις του ρήματος ονήσεσθε
                               όντα : εναντιωματική ή επιθετική μετοχή, συνημμένη στο αντικείμενο εμε του ρήματος αποκτείνητε.
                               προσκείμενον : κατηγορηματική μετοχή, συνημμένη στο αντικείμενο εμε του ρήματος ουχ ευρήσετε.
                               δεομένω : επιθετική μετοχή που λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο ίππω.
                               εγείρων, πείθων, ονειδίζων : κατηγορηματικές μετοχές, συνημμένες στο εννοουμενο υποκείμενο εγω του ρήματος παύομαι.
                               προσκαθίζων : τροπική μετοχή, συνημμένη στο εννοουμενο υποκείμενο εγω του ρήματος παύομαι.
Β5) Ο λανθάνων υποθετικός λόγος εντοπίζεται στην επιρρηματική υποθετική μετοχή ακούοντες, η οποία αποτελεί την υπόθεση.
Για να αναγνωριστεί ο υποθετικός λόγος πρέπει πρώτα να αναλυθεί η μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα υποθετική πρόταση.
Συγκεκριμένα => Υπόθεση : ακούοντες.
                                  Απόδοση : ονήσεσθε (οριστική Μέλλοντα).
Μετατροπή    => Υπόθεση : εάν υμεις ακούητε.
                                  Απόδοση : ονήσεσθε.
                                   Είδος       : Το προσδοκώμενο.

Επιμέλεια Θεμάτων : Σοφία Μπιστολάκη - Νίκη Γιαννακοπούλου.