Μυκήνες οι κατά τον Όμηρο «πολύχρυσες»: Η εντυπωσιακή πόλη της αρχαίας Ελλάδας, που τη δύναμή της, η οποία απλωνόταν στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου, συμβόλιζε η Πύλη των Λεόντων.
Η ίδρυσή της χάνεται μεταξύ προϊστορίας και πρωτοϊστορίας, πίσω από το 1.600 π. Χ. Φέρεται να την ίδρυσε ο Περσέας, γιος του Δία και της Δανάης και εγγονός του βασιλιά του Άργους Ακρισίου, ο οποίος του άφησε κληρονομιά το βασίλειο της Τίρυνθας. Ο Περσέας, σύμφωνα με την παράδοση, έχτισε τις Μυκήνες στο σημείο που του έπεσε η θήκη («μύκης») από το σπαθί του, ή κατ’ άλλη εκδοχή, ξερίζωσε έναν μύκητα και κάτω από τη ρίζα του βρήκε μια πηγή με νερό, όπου και ξεδίψασε. Είναι η περίφημη Περσεία Πηγή, η οποία υπάρχει και σήμερα. Ο Περσέας είναι από τα σημαντικότερα πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας (η μυθολογία δεν είναι ανεξέλεγκτη φαντασία ή ψέμα, αλλά μίξη κωδικοποιημένης ιστορίας με συμβολισμούς και δυνατή λογοτεχνική αφήγηση), ταξίδεψε από την Αιθιοπία μέχρι τη Λυκία και ένας από τους γιους που απέκτησε με την Ανδρομέδα, ο Πέρσης, θεωρείται γενάρχης των Περσών.
Η δυναστεία των Περσειδών (των γόνων του Περσέα, με τελευταίο τον Ευρυσθέα) ανατράπηκε από τη δυναστεία των Πελοπιδών, από τους οποίους προήλθαν οι Ατρείδες. Επί των ημερών τους κατασκευάστηκε η Πύλη των Λεόντων στην είσοδο της Ακρόπολης των Μυκηνών, η οποία συμβόλιζε την ισχύ τους όχι μόνο σ’ ολόκληρη την τότε Ελλάδα, αλλά και στη σημερινή Μέση Ανατολή. Γι’ αυτό και όταν ξέσπασε ο Τρωικός Πόλεμος, ήταν φυσικό για τους Έλληνες να αναγνωρίσουν ως αδιαμφισβήτητο ηγέτη τον Αγαμέμνονα.
Οι Μυκηναίοι είχαν αναπτύξει σπουδαία τεχνολογία, τέτοια που φάνταζε ανεξήγητη στους γείτονές τους, οι οποίοι και ονόμασαν «κυκλώπεια» τα τείχη της πόλης (ως έργα δηλαδή που δεν ανήκουν στους ανθρώπους αλλά στους Κύκλωπες), ενώ και οι τέχνες γνώρισαν εκπληκτική άνθιση.
Η βασιλεία του Αγαμέμνονα συνδυάζεται με το απόγειο αλλά και την παρακμή των Μυκηνών. Επιστρέφοντας νικητής από την Τροία μαζί με την Κασσάνδρα, ως σκλάβα του πια, και τους δυο γιους που είχε αποκτήσει μαζί της, τον δολοφονεί ο εραστής της γυναίκας του Κλυταιμνήστρας Αίγισθος, τον οποίο στη συνέχεια σκοτώνει ο Ορέστης εκδικούμενος τον άδικο θάνατο του πατέρα του.
Με αδύναμο το κράτος των Ατρειδών, οι Δωριείς δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου να επικρατήσουν στην περιοχή, γύρω στο 1.100 π. Χ, κατά την περίφημη κάθοδό τους. Οι παλιοί Μυκηναίοι σκορπίστηκαν στην Ελλάδα και ένας εξ αυτών, ο Μακεδόνας, φέρεται από τον ιστορικό Ηρόδοτο ως ιδρυτής της Μακεδονίας.
ΓΡ.Ρ.