Τον αριθμό ρεκόρ των 800.000 έφτασαν οι «κυνηγημένοι» από την πατρίδα τους μέσα στο 2011
Από το 2001, η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Ιουνίου. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι ανά τον κόσμο αφιερώνουν λίγο από το χρόνο τους για να αναγνωρίσουν και να τιμήσουν τη συμβολή όλων όσων ξεριζώθηκαν με τη βία από τα σπίτια τους. Κάθε χρόνο, την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, λαμβάνουν χώρα διάφορες εκδηλώσεις σε πάνω από 100 χώρες, με τη συμμετοχή κυβερνητικών εκπροσώπων, μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων, διασημοτήτων, απλών πολιτών και των ίδιων των προσφύγων.
Οι τελευταίοι 18 μήνες σηματοδότησαν μία από τις πιο δύσκολες περιόδους στην ιστορία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), με τη μία κρίση να διαδέχεται την άλλη. Στις 20 Ιουνίου, ωστόσο, τα μέλη του προσωπικού της Υ.Α. σε όλο τον κόσμο αλλά και στην Κύπρο θα  τιμήσουν την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων και τα εκατομμύρια των ανθρώπων που βοηθούν.
Φέτος, επίκεντρο θα είναι η Βραζιλία, όπου ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων, θα επισκεφτεί το Ρίο ντε Τζανέιρο ο Ύπατος Αρμοστής, Αντόνιο Γκουτέρες, στο πλαίσιο του Rio +20, της Συνόδου του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Θα έχει προηγηθεί επίσκεψή του σε πρόσφυγες στο Εκουαδόρ.
Δύο μέρες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, η Υ.Α. θα δώσει στη δημοσιότητα την παγκόσμια στατιστική της έκθεση για το 2011, με τίτλο Παγκόσμιες Τάσεις (Global Trends).
Η Υ.Α. ξεκινάει επίσης μια νέα παγκόσμια εκστρατεία, με τίτλο «Διλήμματα», με σκοπό την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σχετικά με τους πρόσφυγες, στον αντίποδα των αρνητικών στερεοτύπων και της αυξανόμενης ξενοφοβίας. Η νέα εκστρατεία στόχο έχει να αφυπνίσει το κοινό υπενθυμίζοντάς του ότι κανένας δεν επιλέγει να γίνει πρόσφυγας: η φυγή και ο ξεριζωμός είναι συχνά αποτέλεσμα μιας δύσκολης απόφασης, ενός διλήμματος, όπου ο πρόσφυγας είναι αναγκασμένος να επιλέξει ανάμεσα σε δύο εξίσου επικίνδυνες καταστάσεις - να μείνει στη χώρα του με κίνδυνο όμως της ζωής του ή να προσπαθήσει να διαφύγει ρισκάροντας τα πάντα σ’ένα επικίνδυνο ταξίδι;
Η νέα εκστρατεία πλαισιώνεται από μία σειρά οπτικοακουστικών μηνυμάτων, με τη συμμετοχή της Ειδικής Απεσταλμένης της Υ.Α., Αντζελίνας Τζολί, και άλλων γνωστών προσωπικοτήτων, μεταξύ των οποίων: η Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας Μπάρμπαρα Χέντρικς, ο συγγραφέας Καλέντ Χοσεϊνί, ο ροκ σταρ από την Κολομβία Χουάνες,  η Ιταλίδα ηθοποιός Φιορέλλα Μανόια και ο Έλληνας πολεμικός ανταποκριτής και δημιουργός ντοκιμαντέρ  Σωτήρης Δανέζης.
Στο πλαίσιο της ίδιας εκστρατείας, η Υ.Α. έχει επίσης σχεδιάσει μια νέα δωρεάν εφαρμογή για smartphone, με τίτλο “My Life as a Refugee”. Η εκστρατεία θα διακινηθεί ευρέως και μέσα από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων θα τιμήσουν τα γραφεία της Υ.Α. σε όλο τον κόσμο με διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες, από light shows και προβολές ταινιών μέχρι διαλέξεις, εκθέσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις και συναυλίες.
Το Γραφείο της Υ.Α. στην Κύπρο θα διοργανώσει Εκδήλωση  απονομής βραβείων στους νικητές του σχολικού διαγωνισμού με τίτλο «Ακόμη και 1 θύμα ξενοφοβίας και ρατσισμού είναι πολύ.»
Διλήμματα
Κάθε λεπτό, οκτώ άνθρωποι αφήνουν τα πάντα πίσω τους για να ξεφύγουν από τη φρίκη του πολέμου και των διώξεων.
Εάν εσύ και η οικογένειά σου κινδυνεύατε από τον πόλεμο, τι θα κάνατε; Θα μένατε στη χώρα σας αντιμέτωποι με το θάνατο; Ή θα προσπαθούσατε να φύγετε με κίνδυνο να σας απαγάγουν, να σας βιάσουν ή να σας βασανίσουν;
Για πολλούς πρόσφυγες η επιλογή είναι ανάμεσα στον τρόμο και κάτι ακόμα χειρότερο… Οι πρόσφυγες δεν έχουν επιλογή. Εσύ όμως έχεις: Για να μάθετε περισσότερα, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: www.unhcr.org.cy/takeaction
Τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων βοήθησε την Ύπατη Αρμοστεία να βοηθήσει εκείνους που αναγκάζονται να ξεριζωθούν.
 
Μήνυμα του Μπαν Κι-Μουν, Γενικού Γραμματέα ΟΗΕ, με αφορμή τη Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων "Οι πρόσφυγες δεν έχουν επιλογή. Ας τους βοηθήσουμε"
« Περισσότεροι από 42 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν εγκαταλείψει αναγκαστικά τα σπίτια και τις κοινότητές τους. Μόνο τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο εγκατέλειψαν τις χώρες τους εξαιτίας ενός κύματος συγκρούσεων στην Ακτή Ελεφαντοστού, στη Λιβύη, στο Μαλί, στη Σομαλία, στο Σουδάν και στη Συρία. Οι αριθμοί αυτοί δεν είναι μόνο στατιστικές. Μιλάμε για άτομα και οικογένειες των οποίων οι ζωές ανατράπηκαν, των οποίων οι κοινότητες έχουν καταστραφεί και το μέλλον τους παραμένει αβέβαιο.
Στην Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων σκεπτόμαστε τους πρόσφυγες και εντείνουμε την υποστήριξή μας προς αυτούς.
Τέσσερις στους πέντε πρόσφυγες βρίσκονται σε αναπτυσσόμενες χώρες και έχουν ωφεληθεί από την αξιοθαύμαστη γενναιοδωρία των χωρών φιλοξενίας που επίσης αντιμετωπίζουν σοβαρές στερήσεις. Οι Ισλαμικές Δημοκρατίες του Πακιστάν και του Ιράν φιλοξενούν πάνω από δυόμιση εκατομμύρια πρόσφυγες. Η Τυνησία και η Λιβερία είναι επίσης ανάμεσα στις χώρες, που παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, κρατούν τα σύνορα ανοικτά και μοιράζονται, με τα θύματα της ένοπλης βίας, το δυσεύρετο νερό, τη γη, και άλλους πόρους.
Η τρίτη μεγαλύτερη πόλη στην Κένυα είναι ένας καταυλισμός προσφύγων που φιλοξενεί πάνω από μισό εκατομμύριο Σομαλούς, πολλοί από τους οποίους είναι ήδη τριάντα χρόνια εξόριστοι. Ο Νίγηρας, η Μαυριτανία και η Μπουργκίνα Φάσο - που πλήττονται από λιμό και ξηρασία - φιλοξενούν σήμερα 175 000 πρόσφυγες που τρέπονται σε φυγή εξαιτίας της σύγκρουσης στο Μάλι. Οι χώρες αυτές δεν πρέπει να αφεθούν να επωμίζονται μόνες τους αυτό το βάρος.
Τα Ηνωμένα Έθνη – και ειδικότερα η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες – εργάζονται για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν προστασία και βοήθεια σε 15,5 εκατομμύρια πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Επίσης εστιάζουμε στην πρόληψη και τη μείωση των απάτριδων. Ωστόσο, η ανθρωπιστική βοήθεια δεν είναι αρκετή.
Η πρόσφατη έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας για τις Παγκόσμιες Τάσεις δείχνει ότι ο ρυθμός αύξησης των προσφύγων είναι πιο γρήγορος από αυτόν της ανεύρεσης λύσεων. Πρέπει να συνεργαστούμε για να κινητοποιήσουμε την πολιτική βούληση και την ηγεσία με στόχο την πρόληψη και τον τερματισμό των συγκρούσεων που δημιουργούν τις ροές των προσφύγων. Όταν αποκατασταθεί η ασφάλεια, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις πραγματικές αιτίες της σύγκρουσης, επιτρέποντας τη βιώσιμη επιστροφή των προσφύγων μέσω της πρόσβασης σε βιοποριστικά μέσα, υπηρεσίες και κράτος δικαίου.
Παρά τα οικονομικά προβλήματα σε όλο τον κόσμο, δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε αυτούς που βρίσκονται σε ανάγκη. Οι πρόσφυγες φεύγουν γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή. Πρέπει να τους βοηθήσουμε» .
Έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας: Στον αριθμό-ρεκόρ των 800.000 έφτασαν αυτοί που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους το 2011
Σύμφωνα με έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο αριθμός αυτών που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους έφτασε στα υψηλοτέρα επίπεδα το 2011, καθώς περισσότεροι άνθρωποι σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη χρονιά από το 2000 έγιναν πρόσφυγες.
Η Έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις 2011» της Ύπατης Αρμοστείας περιγράφει λεπτομερώς για πρώτη φορά την έκταση του αναγκαστικού εκτοπισμού λόγω μιας σειράς σημαντικών  ανθρωπιστικών κρίσεων που ξεκίνησαν στα τέλη του 2010 στην Ακτή Ελεφαντοστού και  τις οποίες ακολούθησαν οι κρίσεις στη Λιβύη, τη Σομαλία, το Σουδάν και αλλού. Συνολικά, 4,3 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν για πρώτη φορά, ανάμεσά τους 800.000 που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους και έγιναν πρόσφυγες.
«Το 2011 ο ανθρώπινος πόνος έλαβε επικές διαστάσεις. Τόσο πολλές ζωές ανατράπηκαν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, γεγονός που συνεπάγεται τεράστιο προσωπικό κόστος για όλους, όσοι επλήγησαν», δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες που το διεθνές σύστημα προστασίας αυτών των ανθρώπων στάθηκε όρθιο στο μεγαλύτερο μέρος του και τα σύνορα έμειναν ανοιχτά. Ζούμε σε καιρούς δοκιμασίας», σημείωσε ο Γκουτέρες.
Σε ολόκληρο τον κόσμο στα τέλη του 2011 ο αριθμός των ξεριζωμένων έφτασε τα 42,5 εκατομμύρια, από τα οποία 15.200.000 είναι πρόσφυγες, 26.400.000 εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας τους (εσωτερικά εκτοπισμένοι) και 895.000 βρίσκονται στη διαδικασία εξέτασης του αιτήματος ασύλου τους. Παρά τον μεγάλο αριθμό των νέων προσφύγων, ο συνολικός αριθμός των ξεριζωμένων ήταν χαμηλότερος από τον αντίστοιχο αριθμό των 43,7 εκατομμυρίων το 2010, κυρίως λόγω της αντιστάθμισης που προκλήθηκε από το μεγάλο αριθμό των εσωτερικά εκτοπισμένων που επέστρεψαν στις εστίες τους. Πρόκειται για 3,2 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αποτελεί και το υψηλότερο ποσοστό επιστροφών εσωτερικά εκτοπισμένων σε περισσότερο από μία δεκαετία. Όσον αφορά τους πρόσφυγες, παρόλο που ο εθελοντικός  επαναπατρισμός αυξήθηκε πάνω από τα επίπεδα του 2010, το 2011 ήταν η τρίτη χρονιά με τις λιγότερες επιστροφές (532.000) μέσα σε μία δεκαετία.
Σε δεκαετή βάση η Έκθεση δείχνει αρκετές ανησυχητικές τάσεις: Μία από αυτές είναι ότι ο αναγκαστικός εκτοπισμός πλήττει μεγαλύτερο αριθμό ατόμων παγκοσμίως, με τον ετήσιο συνολικό αριθμό να υπερβαίνει τα 42 εκατομμύρια για κάθε χρόνο της τελευταίας πενταετίας. Μία άλλη ανησυχητική τάση είναι ότι όσοι γίνονται πρόσφυγες πιθανόν να παραμείνουν πρόσφυγες για πολλά χρόνια - συχνά παγιδευμένοι σ’ ένα προσφυγικό καταυλισμό ή ζώντας σε επισφαλείς συνθήκες στις αστικές περιοχές. Από τα 10,4 εκατομμύρια πρόσφυγες υπό την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας, περίπου τα τρία τέταρτα (7,1 εκατ.) βρίσκονται σε παρατεταμένη εξορία για τουλάχιστον πέντε χρόνια, αναμένοντας μία λύση.
Συνολικά, το Αφγανιστάν παραμένει η χώρα προέλευσης των περισσότερων προσφύγων (2,7 εκατομμύρια), ενώ ακολουθούν το Ιράκ (1,4 εκατ.), η Σομαλία (1,1 εκατ.), το Σουδάν (500.000) και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (491.000).
Περίπου τα τέσσερα πέμπτα των προσφύγων παγκοσμίως καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες, γεγονός που  αντανακλάται στους μεγάλους προσφυγικούς πληθυσμούς τους οποίους συναντάμε, για παράδειγμα, στο Πακιστάν (1,7 εκατ.), το Ιράν (886.500), την Κένυα (566.500) και το Τσαντ (366.500).
Ανάμεσα στα βιομηχανικά ανεπτυγμένα κράτη, η Γερμανία είναι η μεγαλύτερη χώρα υποδοχής φιλοξενώντας 571.700 πρόσφυγες. Η Νότια Αφρική, εν τω μεταξύ, δέχτηκε τον μεγαλύτερο αριθμό ατομικών αιτήσεων ασύλου (107.000), γεγονός που επαναλαμβάνεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Η αρχική εντολή της Ύπατης Αρμοστείας ήταν η βοήθεια προς τους πρόσφυγες. Στις έξι δεκαετίες, όμως, που ακολούθησαν από την ίδρυσή της, το έργο της έχει επεκταθεί περιλαμβάνοντας τη βοήθεια σ’ ένα μεγάλο μέρος των εσωτερικά εκτοπισμένων παγκοσμίως αλλά και σε όσους είναι ανιθαγενείς, δηλαδή στερούνται αναγνωρισμένης υπηκοότητας καθώς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που τη συνοδεύουν. Η Έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις  2011» επισημαίνει ότι μόνο 64 κυβερνήσεις παρείχαν στοιχεία σχετικά με τους ανιθαγενείς και ως εκ τούτου η Ύπατη Αρμοστεία ήταν σε θέση να καταγράψει τους αριθμούς που αναλογούν στο ένα τέταρτο μόνο των περίπου 12 εκατομμυρίων ανιθαγενών παγκοσμίως.
Από τα 42,5 εκατομμύρια ανθρώπων που βρίσκονταν σε κατάσταση αναγκαστικού εκτοπισμού στα τέλη του 2011, δεν εμπίπτουν όλοι στην εντολή της Ύπατης Αρμοστείας.  Περίπου 4,8 εκατομμύρια πρόσφυγες, για παράδειγμα, βρίσκονται υπό την ευθύνη της αδελφής Οργάνωσης του Γραφείου Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες. Από τα  26,4 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένων, 15,5 εκατομμύρια λαμβάνουν βοήθεια και προστασία από την Ύπατη Αρμοστεία. Συνολικά, ο αριθμός των  25,9 εκατομμυρίων προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων υπό την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας αυξήθηκε κατά 700.000 άτομα το 2011. Η Έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις» είναι η κύρια ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας για την κατάσταση του αναγκαστικού εκτοπισμού. Πρόσθετα στοιχεία δημοσιεύονται κάθε χρόνο στις Στατιστικές Επετηρίδες και τις εξαμηνιαίες εκθέσεις του Οργανισμού για τις αιτήσεις ασύλου στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες.
πηγη: Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.)