Ύστερα από την ερώτηση που έχει κατατεθεί στην Ελληνική Βουλή από την Ελληνική Λύση με Αριθμό Πρωτοκόλλου  10040/24-09-2020 σχετικά με το θέμα «Αναδιάρθρωση της καστανοκαλλιέργειας στις Π.Ε. Αρκαδίας-Λακωνίας, στον Πάρνωνα»  ήρθε και η απάντηση από το αρμόδιο Υπουργείο.

Απαντώντας στις παραπάνω Ερωτήσεις που κατέθεσαν οι Βουλευτές κ.κ. Κ. Βελόπουλος, Α. Αβδελάς και Ο. Κωνσταντινόπουλος, για τα θέματα της αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:

Στον τομέα των οπωροκηπευτικών η δραστηριοποίηση των παραγωγών μέσα από τις συλλογικές δομές (Ομάδες Παραγωγών, Οργανώσεις Παραγωγών, Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών, Διεπαγγελματικές Οργανώσεις), σύμφωνα με το ισχύον ενωσιακό και εθνικό πλαίσιο, κρίνεται απαραίτητη, καθώς με τη συγκρότηση ισχυρών συλλογικών δομών και τη σωστή λειτουργία τους μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά η διαχείριση των προβλημάτων εμπορίας της παραγωγής, η διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών-μελών τους, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και η βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων. Οι Οργανώσεις Παραγωγών δημιουργούνται με πρωτοβουλία των παραγωγών και ασχολούνται με όλα τα θέματα που σχετίζονται με την παραγωγή και την εμπορία των οπωροκηπευτικών των μελών τους. Είναι για αυτό σκόπιμη η δραστηριοποίηση όλων των παραγωγών μέσα από αυτές, διότι μέσω των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων μπορούν να υλοποιήσουν δράσεις που περιλαμβάνονται στους παρακάτω στόχους:

αναδιάρθρωση των καλλιεργειών των μελών τους με στόχο την ποιοτική βελτίωση των προϊόντων τους,
μείωση του κόστους παραγωγής,
προώθηση των προϊόντων τους,
προστασία του περιβάλλοντος (ενίσχυση σε ποσοστό μέχρι και 60% από την Ευρωπαϊκή Ένωση)
μέτρα πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων (απόσυρση από την αγορά - δωρεάν διανομή- ενίσχυση σε ποσοστό 100% από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του κοινοτικού πλαισίου).

Συγκεκριμένα, ως προς το θέμα της αναδιάρθρωσης της καλλιέργειας της καστανιάς, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι το υλικό προς φύτευση των ποικιλιών που θα επιλεγεί, πρέπει να πληροί τις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας του πολλαπλασιαστικού υλικού καθώς και της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας.

ΣΔΗΠρ8://ά.άοο8.1ίν6.η6ί/ίΐ066&186489&60ο/Υπολογιστής/18-12-2020/Ε 10040_796 Στήριξη της καλλιέργειας κάστανου στις ΠΕ Αρκαδίας και Λακωνίας.άοοχ

Πληροφοριακά, αναφέρεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΣΔΕ 2020, η καλλιέργεια καστανιάς στη χώρα μας καλύπτει έκταση 8.994,3 εκταρίων (παραγωγικές: 6.059,86 εκτάρια, μη παραγωγικές: 2.934,48 εκτάρια). Συγκεκριμένα, για τις Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ) Αρκαδίας και Λακωνίας, σημειώνεται ότι:

στην ΠΕ Αρκαδίας η καλλιέργεια καστανιάς καλύπτει 997,19 εκτάρια

(παραγωγικές: 593,87 εκτάρια, μη παραγωγικές: 403,32 εκτάρια) και

στην ΠΕ Λακωνίας η καλλιέργεια καστανιάς καλύπτει 313,08 εκτάρια

(παραγωγικές: 195,97 εκτάρια, μη παραγωγικές: 117,11 εκτάρια).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Στατιστικής και Τεκμηρίωσης της Διεύθυνσης Αγροτικής Πολιτικής Τεκμηρίωσης και Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για το έτος 2019:

η παραγωγή σε κάστανα στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας ανέρχεται σε 5.600 τόνους και
η παραγωγή σε κάστανα στην Περιφερειακή Ενότητα Λακωνίας ανέρχεται σε 1.077 τόνους,

ενώ η συνολική παραγωγή σε επίπεδο χώρας είναι 28.978 τόνοι.

Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των ασθενειών στις καστανοκαλλιέργεις σημειώνεται ότι στην Περιφερειακή Ενότητα Αρκαδίας έχουν πραγματοποιηθεί εξαπολύσεις του παρασιτοειδούς εντόμου Torymus sinensis κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 τόσο από προγράμματα του ΥΠΑΑΤ όσο και από προγράμματα της Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Σχετικά με τη μειωμένη παραγωγή που παρατηρήθηκε στις καστανοκαλλιέργειες εσοδείας 2019 διαφόρων περιοχών της χώρας εξαιτίας ασθενειών και μικροκαρπίας, σημειώνεται ότι οι ζημιές από μικροκαρπία καθώς και από ασθένειες δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛ.Γ.Α. και, ως εκ τούτου, δεν αποζημιώνονται, σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής του Οργανισμού, ο οποίος εκδόθηκε σε εφαρμογή του ν. 3877/2010 (Α' 160). Επίσης, για να ενταχθούν οι ζημιές από μειωμένη παραγωγή (εξαιτίας ασθενειών και μικροκαρπίας) σε πρόγραμμα χορήγησης Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ), θα πρέπει να πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων και των Κοινοτικών Κατευθυντήριων Γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και δασοκομίας. Συγκεκριμένα, θα πρέπει, εκτός των άλλων, η παραγωγή του έτους ζημιάς να έχει ζημιωθεί κατά είδος προϊόντος (καλλιέργεια), σε επίπεδο Νομού, σε ποσοστό 30% και πάνω, σε σχέση με τη μέση απόδοση των προηγούμενων τριών ετών και η ζημιά να είναι αποτέλεσμα μίας δυσμενούς καιρικής συνθήκης και όχι συνδυασμού πολλών.

Προκειμένου να εξευρεθεί βιώσιμη πρακτική για την ανάπτυξη και επέκταση της καστανοκαλλιέργειας, καθώς και να διερευνηθεί η δυνατότητα ένταξης των καστανοπαραγωγών σε ειδικό καθεστώς οικονομικής ενίσχυσης, ώστε να ισοσκελίσουν τις απώλειες στο αγροτικό τους εισόδημα λόγω της ασθένειας που έπληξε τις φυτείες τους, πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη στις 10.11.2020, στην οποία συμμετείχαν ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, ο Πρόεδρος του ΕΛ.Γ.Α., εκπρόσωποι της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας, καθώς και εξειδικευμένα στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου, Γ. Στρατάκος). Άπαντες οι συμμετέχοντες προσήλθαν στην τηλεδιάσκεψη με καθαρά τεχνοκρατικές και τεκμηριωμένες προτάσεις, αλλά και με συναίσθηση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που έχει επιφέρει στους παραγωγούς κάστανου των Περιφερειών της χώρας το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, τονίστηκε ότι η παραγωγή κάστανου αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική δραστηριότητα για τον ορεινό όγκο περιοχών της χώρας μας, καθώς και την κυριότερη πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους της και συζητήθηκε η δυνατότητα να αποζημιωθούν οι παραγωγοί για τη φετινή απώλεια της παραγωγής. Επιπλέον, ως μακροπρόθεσμη λύση, επισημάνθηκαν οι προσπάθειες που πρέπει να γίνουν για τη διάσωση, τον εκσυγχρονισμό της καλλιέργειας και την ανανέωση των γηρασμένων καστανοτεμαχίων, καθώς σε αρκετούς οικισμούς υπάρχουν πολλά υπέργηρα δέντρα. Περαιτέρω, αναφέρθηκε ότι θα υπάρξει συνεργασία μεταξύ Υπουργείου και Ινστιτούτων, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρευνες που θα οδηγήσουν σε συμπεράσματα για τον περιορισμό διάδοσης και αντιμετώπισης των ασθενειών.

Όλες αυτές οι ενέργειες έχουν ως στόχο να βοηθήσουν στη συγκράτηση του πληθυσμού στους ορεινούς οικισμούς και στην ανάπτυξη αυτών, καθώς και στην προσέλκυση επισκεπτών και τουριστών κυρίως κατά την εποχή της συγκομιδής.

Τόσο ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων όσο και ο Πρόεδρος του ΕΛ.Γ.Α. δεσμεύτηκαν για εξεύρεση άμεσα βιώσιμης λύσης, μέσω της αξιοποίησης κάθε πόρου, ανθρώπινου και μη, ώστε η συγκεκριμένη καλλιέργεια να συνεχίσει να αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάκαμψης και ανάπτυξης της υπαίθρου, καθώς και προόδου της Περιφέρειας.

Τέλος, επισημαίνεται ότι ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, δεσμεύτηκε ότι για τη φετινή χρονιά θα γίνουν προσπάθειες να αποζημιωθούν οι παραγωγοί για την απώλεια της παραγωγής μέσω κρατικής ενίσχυσης de minimis του 2021.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ