Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, καθώς τα χρέη στα νοικοκυριά συσσωρεύονται, ίσως σε κάποιους φανεί αρκετά ελκυστικό να «επενδύσουν» τα χρήματά τους σε σχέδια που φαίνονται κερδοφόρα. Στο τέλος, βέβαια, μόνο κέρδος δεν θα τους αποφέρουν, αλλά θα χάσουν κιόλας αυτά που με κόπο έχουν αποταμιεύσει.

Ο λόγος, για το «κόλπο» γνωστό και ως «πυραμίδα Ponzi».

Όπως πληροφορούμαστε, κάποιοι στην Τρίπολη έχουν «στήσει» ένα τέτοιο πολλά υποσχόμενο επενδυτικό σχέδιο και προσπαθούν να προσελκύσουν πιθανούς «επενδυτές» με σκοπό το γρήγορο και εύκολο κέρδος.

Τέτοια «επενδυτικά σχήματα» εμφανίζονται από καιρού εις καιρόν στη χώρα μας -κατά το παρελθόν, είχαν εμφανιστεί και στην πόλη μας.

Μάλιστα, πολύ πρόσφατα, μόλις τον Νοέμβριο του 2022, δύο άτομα συνελήφθησαν, μετά από κατάλληλη διασυνοριακή συνεργασία, στις 26 Οκτωβρίου 2022 σε Ελλάδα και Ιταλία, για υπόθεση απάτης διεθνικού χαρακτήρα. Σε βάρος των αλλοδαπών συλληφθέντων εκκρεμούσε Ερυθρά Αγγελία της Interpol, με βάση την οποία εμπλέκονταν σε υπόθεση οικονομικής απάτης, μεγάλης κλίμακας, τύπου «πυραμίδα» (Ponzi scheme). Η σύλληψη του ενός πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας από Αστυνομικούς της Διεύθυνσης Αστυνόμευσης Αερολιμένα Αθηνών της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, όταν προσπάθησε να εξέλθει αεροπορικώς με προορισμό τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, τα θύματα της εγκληματικής τους δραστηριότητας ξεπέρασαν τα 2.000 άτομα σε Ευρώπη και Ασία, με παράνομο οικονομικό όφελος το οποίο ανέρχεται στα 28 εκατομμύρια ευρώ.

Ο όρος «Σχήμα Πόντσι» (Ponzi Scheme) αναφέρεται σε οποιαδήποτε χρηματική απάτη στηρίζεται σε «πυραμίδα» επενδυτών. Η πυραμίδα επενδυτών αποτελεί ένα παράνομο επενδυτικό σχήμα που περιλαμβάνει την πληρωμή απόδοσης σε επενδυτές από τα χρήματα που πληρώνονται από μεταγενέστερους επενδυτές, αντί από τα καθαρά κέρδη που συγκεντρώνονται από πραγματικές πωλήσεις. Ο Τσαρλς Πόντσι ήταν ο «πρώτος διδάξας», το μακρινό 1920. Στους καιρούς μας, ο Μπέρνι Μάντοφ ήταν εκείνος που έστησε τη μεγαλύτερη απάτη στις ΗΠΑ, με θύματα θεσμικούς επενδυτές και μεγάλες τράπεζες παγκοσμίως.

Έτσι, επιχειρήσεις που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, λειτουργούν ως κάλυμμα του κάθε απατεώνα που διαχειρίζεται την απάτη χρησιμοποιώντας τα κεφάλαια νέων επενδυτών για να καλύψει τα κενά που αφήνει πίσω της η υπεξαίρεση χρημάτων από τους παλαιότερους επενδυτές. Ο στόχος της οποίας εικονικής επιχείρησης ή ατόμου είναι να πείσει κάποιους ανθρώπους να επενδύσουν σε κάτι, ενδεχομένως και μη διευκρινίσιμο προϊόν, με την υπόσχεση εγγυημένης απόδοσης. Η ανατροφοδότηση της πυραμίδας - συστήματος απαιτεί όλο και περισσότερους επενδυτές πράγμα που αποδεικνύει μελλοντικά τη βραχυβιότητα της διαδικασίας αυτής και του όλου σχεδίου.

Ο επικεφαλής του «επενδυτικού σχεδίου» παίρνει χρήματα από τον πρώτο «επενδυτή» και του λέει ότι θα του δώσει υψηλό τόκο για τα χρήματα που εκείνος βάζει. Όταν ο δεύτερος «επενδυτής» βάλει κι αυτός χρήματα στην «επένδυση», ο επικεφαλής του σχήματος θα εκπληρώσει την υποχρέωση να δώσει τον τόκο στον πρώτο «επενδυτή» και πάει λέγοντας. Ωστόσο, κάποια στιγμή, όταν δεν υπάρχει πια νέος «επενδυτής», το σχήμα θα καταρρεύσει.

Όταν τα χρέη οφείλονται και τα χρήματα για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις είναι ελλιπή, είτε λόγω της κακής τύχης ή εκούσιας κλοπής, οφειλέτες συχνά κάνουν τις πληρωμές τους με δανεισμό ή κλέβουν από άλλους επενδυτές που έχουν. Έτσι η εξόφληση του παλιού χρέους γίνεται μέσω της δημιουργίας νέου γεγονός που μακροπρόθεσμα δημιουργεί αλυσίδα χρεών-επενδυτών που εγκυμονεί το κίνδυνο της διακοπής της αλυσίδας λόγω έλλειψης νέων κρίκων (περιορισμός στον αριθμό των επενδύσεων ή και στην εισροή νέων κεφαλαίων).

Επομένως: Τα μάτια μας δεκατέσσερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως υποψήφιους «επενδυτές» σε ένα τέτοιο «σχήμα» ενδεχομένως μας πλησιάσουν και άνθρωποι με τους οποίους έχουμε κάποια φιλική σχέση, και οι οποίοι έχουν «μπλέξει» πρώτοι σε αυτή την απάτη.

Γαλανιάδη Εύα