Η ετήσια Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αφορά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο, σε 198 χώρες, για το έτος 2022, και την οποία παρουσίασε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.

Η έκθεση είναι χωρισμένα σε κεφάλαια όπως ο σεβασμός στην ακεραιότητα του ατόμου, η διαφθορά και η έλλειψη διαφάνειας, οι διακρίσεις, τα δικαιώματα των εργαζομένων, ο σεβασμός των ελευθεριών, ενώ υπάρχουν και υποενότητες όπως η ελευθερία της έκφρασης, οι συνθήκες κράτησης και η έμφυλη βία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στις περισσότερες από αυτές τις κατηγορίες η Ελλάδα παίρνει εξαιρετικά χαμηλό βαθμό, θυμίζοντας περισσότερο τριτοκοσμική χώρα και όχι σύγχρονη αστική δημοκρατία.

Όσον αφορά στην Ελλάδα, αναφέρεται ότι: «Η Ελλάδα είναι συνταγματική Δημοκρατία και πολυκομματική κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από το Κοινοβούλιο, το οποίο δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση όπου επικεφαλής είναι ο Πρωθυπουργός. Το 2019 στη χώρα πραγματοποιήθηκαν κοινοβουλευτικές εκλογές που οι παρατηρητές χαρακτήρισαν ως ελεύθερες και δίκαιες. Η κυβέρνηση που σχηματίστηκε από το Κόμμα της Νέας Δημοκρατίας με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ηγείται της χώρας.

Η αστυνομία είναι υπεύθυνη για την επιβολή του νόμου, την ασφάλεια των συνόρων και τη τήρηση της τάξης. Υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, το οποίο είναι επίσης υπεύθυνο για τις σωφρονιστικές εγκαταστάσεις. Το Λιμενικό Σώμα, αρμόδιο για την τήρηση του νόμου και των συνόρων στα χωρικά ύδατα, αναφέρεται στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Οι Ένοπλες Δυνάμεις υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Η Αστυνομία και οι Ένοπλες Δυνάμεις μοιράζονται τα καθήκοντα επιβολής του νόμου σε ορισμένες παραμεθόριες περιοχές. Η προστασία των συνόρων συντονίζεται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Οι πολιτικές Αρχές διατήρησαν αποτελεσματικό έλεγχο της Αστυνομίας, του Λιμενικού και των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ η κυβέρνηση διέθετε αποτελεσματικούς μηχανισμούς διερεύνησης και τιμωρίας περιπτώσεων κατάχρησης εξουσίας. Μέλη των δυνάμεων ασφαλείας διέπραξαν κάποιες πράξεις κατάχρησης εξουσίας».

Στην Έκθεση για τη χώρα μας αναφέρεται ότι υπήρξαν «αξιόπιστες αναφορές» για σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στις 11 Δεκεμβρίου, οι βελγικές αρχές συνέλαβαν την Εύα Καϊλή, Ελληνίδα βουλευτή και αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για φερόμενη συμμετοχή σε σκάνδαλο διαφθοράς. Κατηγορήθηκε για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος αφού φέρεται να έλαβε δωροδοκίες από την κυβέρνηση του Κατάρ και είναι προφυλακισμένη στις Βρυξέλλες.

Επιπλέον, καταγγελίες κάνουν λόγο για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση κρατούμενων, σωματική κακομεταχείριση κρατουμένων από φύλακες, υπερπληθυσμό, ανεπαρκής υγιεινή.

Ο Συνήγορος του Πολίτη, μέσω του Εθνικού Προληπτικού Μηχανισμού Διερεύνησης Αυθαίρετων Περιστατικών, έλαβε 288 καταγγελίες το 2021, οι περισσότερες από τις οποίες αφορούσαν την αστυνομία και σχετίζονταν με την προσβολή της ανθρώπινης ακεραιότητας, της υγείας ή της προσωπικής ελευθερίας.

Περισσότερες από τις μισές καταγγελίες ανέφεραν καταχρηστική συμπεριφορά που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια συλλήψεων, κρατήσεων και άλλων αστυνομικών επιχειρήσεων. Σε πολλές περιπτώσεις τα θύματα της αστυνομικής κακοποίησης ήταν ανήλικοι, νέοι, αλλοδαποί, μετανάστες ή αιτούντες άσυλο.

Υπάρχουν επίσης αναφορές από αιτούντες άσυλο ότι κακοποιήθηκαν σωματικά και τους στέρησαν τα προσωπικά τους αντικείμενα πριν από την επαναπροώθησή τους στην Τουρκία. Σε μια πρόσφατη ανεξάρτητη έρευνα υπό την αιγίδα της κυβέρνησης, το 93% των αυτοπροσδιοριζόμενων θυμάτων επαναπροωθήσεων δήλωσαν ότι οι αρχές τους στέρησαν προσωπική περιουσία- το 77% ανέφεραν ότι τους στέρησαν τα έγγραφα ταυτότητάς τους. Υπήρξαν επίσης αναφορές για σωματική κακοποίηση ή βία που απευθύνονταν σε κρατούμενους μετανάστες και σε κατοίκους κλειστών δομών.

Παράλληλα, η έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί στο σκάνδαλο της λίστας Πέτσα και στον αδιαφανή τρόπο κρατικών επιδοτήσεων στα ΜΜΕ.

Όπως γράφει, το Govwatch, η διερευνητική αποστολή του MFRR στην Ελλάδα και το Media Pluralism Monitor, κατήγγειλαν όλοι την έλλειψη διαφάνειας στη διανομή των κρατικών επιδοτήσεων στα μέσα ενημέρωσης κατά την περίοδο της εκστρατείας ενημέρωσης για τον COVID-19 (λίστα Πέτσα).

«Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι έδωσε επιδοτήσεις με βάση αντικειμενικά κριτήρια, όπως ποσοτικά για την προβολή κοινού, την κυκλοφορία κ.ά, καθώς και ποιοτικά κριτήρια όπως η ασφάλεια της επωνυμίας. Η απουσία δημοσίως διαθέσιμων κριτηρίων ανάθεσης ώθησε μια ΜΚΟ, ωστόσο, να υποβάλει αίτημα απαιτώντας την αποκάλυψη των κριτηρίων. Το δικαστήριο απέρριψε αυτό το αίτημα με την αιτιολογία ότι ο αναφέρων δεν είχε το νόμιμο δικαίωμα πρόσβασης στις πληροφορίες», τονίζεται χαρακτηριστικά.

Όπως επισημαίνεται, το Σύνταγμα και οι νόμοι της Ελλάδας απαγορεύουν τέτοιες ενέργειες, ωστόσο, η κυβέρνηση δεν σεβάστηκε αυτές τις απαγορεύσεις.

Μάλιστα, στο κείμενο επισημαίνεται ως παράδειγμα ένας νόμος του 2021, ο οποίος προβλέπει μία μοναδική εξαίρεση από το δικαίωμα των πολιτών να ενημερώνονται όταν η κυβέρνηση παραβιάζει τις επικοινωνίες τους, τον λόγο «εθνικής ασφάλειας».

Στην έκθεση παρατίθενται αναφορές των ΜΜΕ για τη χρήση -από πλευράς κυβέρνησης- παράνομου λογισμικού για να παρακολουθεί τις επικοινωνίες ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων και δημοσιογράφων.