Δεν νομίζω ότι υπάρχει προηγούμενο, σε ό,τι αφορά τη στάση του πρωθυπουργού της  Βρετανίας Ρίσι Σούνακ απέναντι στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Το ραντεβού των δύο ανδρών είχε προγραμματιστεί είκοσι ημέρες νωρίτερα, ωστόσο ο Βρετανός πρωθυπουργός την τελευταία στιγμή ακύρωσε τη συνάντηση. Η Αθήνα, όπως ξεκαθάρισε ο Παύλος Μαρινάκης, θεωρεί πως η ακύρωση της συνάντησης ήταν ατομική αρνητική συμπεριφορά του Βρετανού πρωθυπουργού. «Ο λόγος ήταν οι αναφορές του πρωθυπουργού και η έκφραση της πάγιας ελληνικής θέσης για τα Γλυπτά», υποστήριξε και ο  διευθυντής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας.

Πάντως, ο βρετανικός Τύπος αποδίδει τη συμπεριφορά του Βρετανού πρωθυπουργού στις βρετανικές εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν σε λίγους μήνες. Ο αντίπαλος του Ρίσι Σούνακ, Κιρ Στάμερ, επικεφαλής των Εργατικών, προηγείται στη δημοσκοπική κούρσα με είκοσι μονάδες διαφορά. Με τον Κιρ Στάρμερ, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, προς το παρόν, τουλάχιστον, διάκειται θετικά ως προς την επιστροφή των Γλυπτών, είχε συνάντηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης χθες, όταν χτύπησε το τηλέφωνο της διευθύντριας του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού και ο πρεσβευτής της Βρετανίας στην Ελλάδα την ενημέρωσε ότι το ραντεβού μεταξύ των δύο πρωθυπουργών ακυρώθηκε.

Επίσημα η Ντάουνινγκ Στριτ τοποθετήθηκε με μια λιτή δήλωση:

«Η σχέση Ηνωμένου Βασιλείου - Ελλάδας είναι εξαιρετικά σημαντική. Από τη συνεργασία μας στο ΝΑΤΟ και στην αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων όπως η παράνομη μετανάστευση, μέχρι τις κοινές προσπάθειες για την επίλυση της κρίσης στη Μέση Ανατολή και του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ήταν διαθέσιμος να συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό για να συζητήσουν αυτά τα σημαντικά θέματα» ήταν η επίσημη αντίδραση της Ντάουνινγκ Στριτ.

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας δεν θα ήθελε να μιλήσει για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, προκειμένου να καταστήσει σαφές στους Συντηρητικούς ότι δεν κάνει συζήτηση για αυτό το θέμα.

Ωστόσο, αναλυτές μιλούν για μια άλλη πτυχή του ζητήματος και αυτή δεν είναι άλλη από τη συνεργασία Μ. Βρετανίας και Τουρκίας. Η Βρετανία προχωρεί στη σύναψη στη σύναψη εξοπλιστικής συμφωνίας με την Τουρκία, η οποία αφορά κατά τόσο την πώληση μαχητικών αεροσκαφών EF-2000 Typhoon (Eurofighter), όσο και στην ανάπτυξη του μαχητικού αεροσκάφους KAAN από την Turkish Aerospace Industries. Την περασμένη Πέμπτη οι υπουργοί Άμυνας Τουρκίας και Μεγάλης Βρετανίας υπέγραψαν στην Άγκυρα κοινή δήλωση προθέσεων ενίσχυσης των δεσμών ασφάλειας και άμυνας, εν μέσω της προσπάθειας της Τουρκίας να αγοράσει 40 αεροσκάφη Eurofighter, που παράγονται από κοινού από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Γερμανία. Η Τουρκία είναι αποκλεισμένη από το πρόγραμμα των F-35 και, προφανώς, αναζητεί διέξοδο.

Όσο για τα Γλυπτά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσε να ήταν λιγότερο «εντυπωσιακός», ας το πούμε έτσι, στην τοποθέτησή του στη συνέντευξη στο BBC. Βέβαια, και ο ίδιος, όπως και ο Βρετανός ομόλογός του, πρέπει να ικανοποιήσουν συγκεκριμένα ακροατήρια. Ωστόσο, οι μάχες κερδίζονται με διπλωματία και όχι με ατάκες εντυπωσιασμού, όπως η... διχοτόμηση της Μόνα Λίζα, η αναφορά στην «προβλέψιμη σύμαχο» και η φράση «σε εμάς τα Γλυπτά θα φαίνονταν καλύτερα».

Για να σε πάρουν σοβαρά, πρέπει να τοποθετείσαι και ανάλογα. Αν ο Κ. Μητσοτάκης είχε τοποθετηθεί με διπλωματικούς και όχι με συναισθηματικούς, ας πούμε, όρους, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να φάει «πόρτα» από τον Σούνακ, έστω κι αν η «πόρτα» ήταν κατά κάποιο τρόπο προαποφασισμένη λόγω των εξελίξεων στις σχέσεις Βρετανίας και Τουρκίας.

Σχετικά με τα Γλυπτά, πάντως, ας σημειώσουμε και το εξής, για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας: Πριν από λίγες ημέρες, στο Μουσείο της Ακρόπολης, εντός του μουσείου, εκεί όπου βρίσκονται τα εκθέματα, διοργανώθηκε κοσμικό γκαλά της Vogue και ενός μεγάλου οίκου υψηλής ραπτικής. Κάθε Κυριακή, στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας, γίνονται μνημόσυνα, και άλλες εκδηλώσεις. Τα μουσεία, λέει το υπουργείο, ανοίγουν στην κοινωνία. Καμία αντίρρηση ως προς αυτό, αλλά να ανοίξουν ως χώροι γνώσης, καλλιέργειας, αγάπης για τον πολιτισμό, όχι ως catering και αφορμή για φωτογραφίσεις κοσμικών κυριών.

Ο Έλγιν διέπραξε ένα έγκλημα καθοσιώσεως. Οι Βρετανοί υπερασπίζονται το αποικιοκρατικό τους δικαίωμα στην κλοπή. Δεν έχουμε καν κατορθώσει να επιβάλλουμε στη διεθνή κοινότητα να μην αποκαλούνται τα Γλυπτά του Παρθενώνα με τον αποκρουστικό τίτλο «Ελγίνεια μάρμαρα». Η πολιτική που προωθείται από την κυβέρνηση να επιστρέψουν στην Ελλάδα μέσω δανεισμού, είναι λάθος ως προς τις διεκδικήσεις μας, διότι τα Γλυπτά δεν είναι η Περσεφόνη, να ζουν έξι μήνες πάνω από τη Γη και έξι μήνες στον Κάτω Κόσμο.

Πολύ φοβάμαι ότι δεν σεβόμαστε ούτε τις αρχαιότητές μας ούτε την ιστορία μας.Και αυτό είναι πολιτική απόφαση, από τη συγκεκριμένη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και τη συγκεκριμένη κυβέρνηση.

Και, ακόμα χειρότερα, δεν έχουμε τη διπλωματία και τις προσωπικότητες εκείνες που μπορούν να σταθούν απέναντι σε μια χώρα που θεωρεί εαυτόν αυτοκρατορία. Είτε πρόκειται για τη Βρετανία είτε για την γείτονα, που έχει σταθερές διεκδικήσεις και δεν παρεκκλίνει από αυτές.

Γαλανιάδη Εύα