Φιλόσοφοι, ιστορικοί αλλά και οικονομικοί αναλυτές εδώ και δεκαετίες έχουν κάνει την πρόβλεψη πως ο επόμενος μεγάλος πόλεμος στον κόσμο θα έχει αιτία το αυτονόητα διαθέσιμο (για τις δικές μας κοινωνίες, τουλάχιστον, διότι σε άλλες περιοχές του πλανήτη ούτε αυτονόητο είναι ούτε διαθέσιμο) αγαθό του νερού και την εκμετάλλευσή του. Η μόλυνση του περιβάλλοντος και του υδροφόρου ορίζοντα, η αλόγιστη χρήση του, η άνοδος της θερμοκρασίας στη Γη, η κλιματική κρίση, πίσω από την οποία «κρύβονται» πολιτικές και επιχειρηματικά συμφέροντα, μόνο δυσοίωνα «νέα» φέρνουν για το αγαθό δίχως το οποίο δεν υπάρχει ζωή.
Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για την πρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει το μοντέλο διαχείρισης των υδάτων στη χώρα. Για ακόμα μία φορά, ο συγκεντρωτισμός επικρατεί ως σκέψη στην κυβέρνηση και στο αρμόδιο υπουργείο. Σύμφωνα με όσα σχεδιάζονται, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης θα καταργηθούν. Στην αρχή της συζήτησης των υπουργικών και κυβερνητικών σχεδίων, περί τις 10 Δεκεμβρίου, γινόταν λόγος για μεγαλύτερες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΔΑΘ και για τη συγχώνευση σε περίπου 13, όσες και οι Περιφέρειες, των δημοτικών επιχειρήσεων.

Σε ό,τι αφορά τις νέες εταιρίες ύδρευσης της περιφέρειας (πλην ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ δηλαδή),  θα ονομάζονται Μείζονες Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, θα είναι διαδημοτικές επιχειρήσεις, ειδικού κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως οι σημερινές ΔΕΥΑ. Θα διοικούνται από Συμβούλιο στρατηγικής και Εποπτείας με τους δήμους ως μέλη του, από 9μελή Εκτελεστική Επιτροπή και από Εκτελεστικό Διευθυντή που θα επιλεγεί με κριτήρια αγοράς.

Το Arcadia Portal επικοινώνησε με τον κ. Κώστα Μανδρώνη, διευθυντή Τεχνικών Έργων της ΔΕΥΑΤ και εκλεγμένο περιφερειακό σύμβουλο με την παράταξη «Η Πελοπόννησος Μπροστά», με επικεφαλής τον Δημήτρη Πτωχό, ο οποίος μας μίλησε για τα πλάνα του υπουργείου, τις αντιδράσεις των εργαζομένων αλλά και για τα, ανυπέρβλητα, προς το παρόν, εμπόδια που παρουσιάζονται ώστε να υλοποιηθεί ο κυβερνητικός σχεδιασμός.

Όπως μας είπε ο κ. Μανδρώνης, πριν από λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε Γενική Συνέλευση των ΔΕΥΑ στην Αθήνα, παρουσία του κ. Γ. Μαρινάκη, ο οποίος είναι πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και δήμαρχος Ρεθύμνης, ο οποίος αναφέρθηκε στον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη δημιουργία Μείζονων Δημοτικών Επιχειρήσεων, μία σε κάθε περιφέρεια χονδρικά, και για τη λειτουργία παραρτημάτων κατά τόπους. Σε αυτή την περίπτωση, η ΔΕΥΑ Τρίπολης θα γινόταν παράρτημα. Ωστόσο, όπως μας είπε ο κ. Μανδρώνης, οι ΔΕΥΑ δεν είναι επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ. Κάθε χωριό έχει δικό του δίκτυο ύδρευσης, ενώ θα ήταν αδύνατον ένας μηχανικός από την Πάτρα, αν υποθέσουμε ότι η έδρα της Μείζονος Επιχείρησης θα ήταν στην Πάτρα, να ξεκινήσει από εκεί για να επιληφθεί μιας βλάβης στη Γορτυνία, για παράδειγμα.

Υπάρχουν βεβαίως και νομικά κωλύματα που καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την εφαρμογή των παραπάνω. Οι ΔΕΥΑ είναι ΑΕ και δεν μπορούν να αγοράσουν το δημόσιο δίκτυο ύδρευσης, που αποτελεί κρατική περιουσία.

Ο κ. Μανδρώνης, ο οποίος είναι και Γραμματέας στη Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων, μας μίλησε για τις αντιρρήσεις των εργαζομένων στις ΔΕΥΑ όλης της χώρας, αλλά και για την αντίθεση των δημάρχων στα σχεδιαζόμενα, όπως αυτά έχουν προς το παρόν διατυπωθεί.

Έχει σημασία και το εξής: Λόγω των εκλογών στην ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος) φαίνεται ότι ο σχεδιασμός πηγαίνει πίσω.

Ο φόβος ότι επιχειρείται μια σταδιακή ιδιωτικοποίηση του νερού είναι διάχυτος στην κοινωνία. Όπως αναφέρουν αυτοδιοικητικοί οι οποίοι δημόσια έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους, όπως ο δήμαρχος Σικυωνίων Σπύρος Σταματόπουλος, η δημιουργία φορέων τύπου ΦΟΔΣΑ ο οποίος σε επιστολή του αναφέρει: «Οι ΔΕΥΑ, όπως πολύ σωστά σημειώνουν και οι εργαζόμενοί τους στο υπόμνημα διαμαρτυρίας τους, είναι 126 επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα που λειτουργούν από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 προσφέροντας σημαντικό έργο που υπερβαίνει τα 20 δις ευρώ και αφορά στην ορθολογική διαχείριση του νερού. Στην παρούσα χρονική στιγμή εκτελούν έργα που υπερβαίνουν τα 2 δις ευρώ, ενώ στην επόμενη προγραμματική περίοδο  θα χρηματοδοτηθούν με πάνω από 4 δισ. για έργα και δράσεις.  Πάνω από όλα όμως, πρόκειται για επιχειρήσεις που διοικούνται αμιγώς από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, λειτουργούν με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια, με ανταποδοτικό χαρακτήρα και πάντα υπέρ της τοπικής κοινωνίας. (...) Πολλά και σοβαρά ερωτήματα προκύπτουν για την σύσταση και λειτουργία των νέων φορέων. Ποιοι άλλοι φορείς θα συμμετέχουν εκτός από την τοπική αυτοδιοίκηση; Ποιος θα διοικεί τον νέο φορέα; Ποιος θα είναι ο ρόλος των δήμων και των πρώην ΔΕΥΑ στον νέο φορέα; (...) Το επιχείρημα δε, ότι με αυτόν τον τρόπο θα διευθετηθούν τα χρέη των ΔΕΥΑ (κυρίως προς την ΔΕΗ) μέσω δανείων, φαίνεται παραπλανητικό, καθώς στο εύλογο ερώτημα ''ποιοι θα αποπληρώσουν τα δάνεια;'' δίνεταιη αναμενόμενη απάντηση: ''μα φυσικά οι δήμοι''! Άρα ποιο το όφελος για την τοπική αυτοδιοίκηση; Μια γενναία ρύθμιση των χρεών των ΔΕΥΑ από την Πολιτεία θα ήταν ίσως η πλέον ενδεδειγμένη λύση για τα όποια προβλήματα οικονομικής και διαχειριστικής φύσης έχουν προκύψει».

Η κυβέρνηση έχει υπογραμμίσει ότι το νερό θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, μετά τις αντιδράσεις. Ωστόσο στη χώρα μας μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίον γίνονται η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας ή οι ιδιωτικοποιήσεις δεν αποφέρει όφελος στον καταναλωτή - πολίτη - φορολογούμενο. Ο σχεδιασμός για κάτι τόσο πολύτιμο όπως το νερό πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός. Οι παθογένειες που τυχόν εντοπίζονται, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως δικαιολογία για μια τόσο ριζική αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης των υδάτων όπως αυτή που σχεδιάζεται.

Γαλανιάδη Εύα