Η νόσος του Χάνσεν, ή λέπρα, είναι μια χρόνια  κοκκιωματώδης νόσος γνωστή από το αρχαία χρόνια. Η αρρώστια λόγω της φύσης και των δυσμορφιών που προκαλούσε ταυτιζόταν με την αμαρτία και με μια θεοκρατική αντίληψη περί μιάσματος. Μετά την ανακάλυψη του μυκοβακτηριδίου που προκαλεί την νόσο από τον Hansen το 1873, η λέπρα αντιμετωπίζεται ως ιατρικό ζήτημα. Για την αντιμετώπιση της νόσου χρησιμοποιούνταν η υποχρεωτική απομόνωση των χανσενικών σε λεπροκομεία - λωβοκομεία. Στην Ελλάδα η νόσος δραστηριοποιήθηκε στην Κρήτη και σε άλλες νησιωτικές περιοχές. Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου λειτουργούσαν στο ελληνικό κράτος μεγάλα λεπροκομεία στη Σπιναλόγκα της Κρήτης, sτη Σάμο, στη Χίο – το αρχαιότερο λεπροκομείο της χώρας που ιδρύθηκε από τους Γενουάτες το 1378 – στη Λέρο και στο Νοσοκομείο Λοιμωδών στην Αθήνα. Τα λεπροκομεία λειτουργούσαν με αυστηρούς κανόνες απομόνωσης των ασθενών, απαγόρευση επαφής με το υγιές κομμάτι του πληθυσμού, απολύμανσης των εξερχόμενων αντικειμένων κ.λπ. Πέρα όμως από την ίδια την ασθένεια, οι χανσενικοί και οι οικογένειές τους είχαν να αντιμετωπίσουν τον κοινωνικό στιγματισμό που διαρκούσε χρόνια μετά την έξοδό τους από τα λεπροκομεία. Τα λεπροκομεία στην Ελλάδα έπαψαν να λειτουργούν περίπου τη δεκαετία του 1960, αφού νωρίτερα είχε ανακαλυφθεί μια αποτελεσματική θεραπεία της νόσου.

Δείτε μέσα από τεκμήρια των αρχειακών συλλογών της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους

Έγγραφο προς το Υπουργείο Εσωτερικών για δυνατότητα μετατροπής δωματίων των «μονηδρύων» του Προφήτη Ηλία Μεσσηνίας και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Λακεδαιμονίας σε λεπροκομεία, με τη δυνατότητα οι ασθενείς να καλλιεργούν και μικρή έκταση γης  (1840). ΓΑΚ, Κ.Υ., Αρχείο ΥΕΔΕ Α΄, φ. 588

Περί της σύστασης δημόσιων λωβοκομείων και τη συνδρομή των δήμων σε αυτά. (1841). ΓΑΚ, Κ.Υ., αρχείο Υπ. Εσωτερικών Β΄ Οθωνικής περιόδου, φ. 1595

Έγγραφο προς το Υπ. Εσωτερικών για τη σύσταση λωβοκομείου στην Κάρυστο Ευβοίας. (1868). ΓΑΚ, Κ.Υ., αρχείο Υπουργείο Εσωτερικών περιόδου Γεωργίου Α΄, φ. 3581

Επιστολή του Σοφοκλή Ε. Βενιζέλου προς τον πρόεδρο του Αδελφάτου του Δημοτικού Νοσοκομείο Αγίου Νικολάου προκειμένου να αξιοποιηθεί η δωρεά του Ζ. Μιχαλινού για να ιδρυθεί σε αυτό τμήμα «αντιλεπτικής αμύνης» και να εκδοθεί το βιβλίο του ιατρού Καταπότη «Η Λέπρα στην Κρήτη» (1936). ΓΑΚ, Κ.Υ., Μικρές Συλλογές Κ, Κ 376, φ. 8

Τηλεγράφημα του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας σχετικά με την απόδραση χανσενικού (1964). ΓΑΚ, Κ.Υ., αρχείο Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας